การจัดฟันไม่ใช่เพียงเรื่องของความสวยงามเท่านั้น แต่ยังเกี่ยวข้องกับสุขภาพช่องปากโดยตรง หนึ่งในเครื่องมือดูแลช่องปากที่หลายคนมองข้ามไปคือ “ไหมขัดฟัน” โดยเฉพาะคนที่จัดฟัน การใช้ไหมขัดฟันอย่างสม่ำเสมอและถูกวิธีมีบทบาทสำคัญในการรักษาความสะอาด ลดการเกิดฟันผุ และโรคเหงือกได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ทำไมไหมขัดฟันจึงสำคัญสำหรับคนจัดฟัน?

การจัดฟันเป็นการปรับเรียงตำแหน่งของฟันเพื่อให้เรียงตัวสวยงามและทำหน้าที่ได้อย่างเหมาะสม แต่รู้หรือไม่ว่า...ช่วงที่จัดฟันนั้น “สุขภาพช่องปาก” ต้องได้รับการดูแลมากเป็นพิเศษ เพราะเครื่องมือจัดฟัน เช่น ลวดและแบร็กเก็ต ทำให้การแปรงฟันเพียงอย่างเดียวไม่สามารถทำความสะอาดได้อย่างทั่วถึง การใช้ไหมขัดฟันจึงเป็น "ผู้ช่วยตัวจริง" ที่ไม่ควรมองข้าม

ปัญหาช่องปากที่มักเกิดในผู้จัดฟัน

การจัดฟันอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพช่องปาก หากละเลยการดูแลที่ถูกวิธี เช่น:

• ฟันผุระหว่างซี่ฟัน เพราะเศษอาหารติดตามซอกฟัน
• เหงือกอักเสบ จากคราบพลัคสะสมที่เหงือก
• กลิ่นปาก เพราะมีแบคทีเรียสะสมจากจุดที่แปรงฟันไม่ถึง
• คราบหินปูนสะสมรอบแบร็กเก็ต
  
  

การแปรงฟันเพียงอย่างเดียวอาจไม่สามารถทำความสะอาดซอกฟันหรือบริเวณที่เครื่องมือจัดฟันบดบังได้ทั้งหมด จึงจำเป็นต้องใช้ไหมขัดฟันร่วมด้วยทุกวัน

ประโยชน์ของไหมขัดฟันสำหรับคนจัดฟัน

1. ขจัดเศษอาหารที่ซ่อนตัวอยู่ตามซอกฟันและใต้ลวด
   
   เครื่องมือจัดฟันทำให้เศษอาหารติดค้างได้ง่าย โดยเฉพาะบริเวณใต้ลวดและรอบแบร็กเก็ต การใช้ไหมขัดฟันจะช่วยขจัดเศษอาหารที่แปรงเข้าไม่ถึงได้อย่างมีประสิทธิภาพ
   
   
2. ป้องกันคราบพลัคและการเกิดฟันผุ
   
   หากปล่อยให้คราบพลัคสะสมโดยไม่ขจัดออก จะนำไปสู่ฟันผุและเหงือกอักเสบในที่สุด การใช้ไหมขัดฟันจะช่วยขจัดพลัคในบริเวณที่แปรงไม่สามารถเข้าถึงได้ เช่น ซอกฟันและใต้ขอบเหงือก
   
   
3. ลดโอกาสเกิดเหงือกอักเสบและเลือดออกขณะแปรงฟัน
   
   ผู้จัดฟันหลายคนอาจเคยมีอาการเหงือกบวม แดง หรือเลือดออกเวลาบ้วนปาก สาเหตุหลักมักมาจากคราบแบคทีเรียสะสม ไหมขัดฟันช่วยลดปัญหานี้ได้อย่างมีนัยสำคัญ
   
   
4. ช่วยรักษาสุขภาพเหงือกและกระดูกฟัน
   
   การดูแลฟันในช่วงจัดฟันอย่างถูกวิธี จะช่วยป้องกันไม่ให้กระดูกฟันและเหงือกร่นในระยะยาว ซึ่งมีผลต่อความแข็งแรงของฟันหลังถอดเครื่องมือจัดฟัน
   
   
5. ส่งเสริมผลลัพธ์ของการจัดฟันให้สวยงาม
   
   ฟันที่เรียงสวยแต่ผุ หรือมีคราบเหลืองรอบแบร็กเก็ต จะทำให้ผลลัพธ์โดยรวมไม่น่าพึงพอใจ การดูแลอย่างมีวินัยด้วยไหมขัดฟัน จะช่วยให้ได้ผลลัพธ์ที่สมบูรณ์แบบทั้งสุขภาพและความสวยงาม

ประเภทของไหมขัดฟันที่เหมาะกับคนจัดฟัน

1. ไหมขัดฟันแบบธรรมดา (Standard Dental Floss)

🔸 ลักษณะ:

เส้นไหมขัดฟันทั่วไป ผลิตจากไนลอนหรือเทฟลอน มีทั้งแบบเคลือบแว็กซ์ (waxed) และไม่เคลือบ (unwaxed)

🔹 เหมาะกับ:

• คนทั่วไปที่ไม่ได้จัดฟัน
• ซี่ฟันที่มีช่องว่างไม่แน่นเกินไป

✅ ข้อดี:

• ใช้ง่าย หาซื้อได้ทั่วไป
• เคลือบแว็กซ์ทำให้ลื่น ไม่บาดเหงือก
• แบบไม่เคลือบให้ความรู้สึกสะอาดมากกว่า
  

❌ ข้อเสีย:

• ไม่เหมาะกับคนจัดฟัน เพราะร้อยผ่านลวดได้ยาก
• แบบไม่เคลือบอาจขาดหรือรุ่ยง่าย
  
  

2. ไหมขัดฟันแบบแบน (Tape Floss)

🔸 ลักษณะ:

มีรูปแบบแบนกว่าไหมขัดฟันทั่วไป ทำจากวัสดุที่กว้างและเรียบคล้ายแถบพลาสติก

🔹 เหมาะกับ:

• ผู้ที่มีช่องฟันกว้าง
• ฟันที่มีแนวซี่ฟันไม่แน่นมาก
  

✅ ข้อดี:

• ป้องกันการบาดเหงือก
• ทำความสะอาดได้พื้นที่กว้างกว่าไหมเส้นเล็ก
  

❌ ข้อเสีย:

• อาจไม่เหมาะกับผู้ที่ฟันแน่น
• ใช้งานกับฟันกรามหลังสุดได้ยาก
  
  

3. Super Floss (ไหมขัดฟันแบบพิเศษสำหรับคนจัดฟัน)

🔸 ลักษณะ:

เส้นไหมมี 3 ส่วนในเส้นเดียว:

• ส่วนปลายแข็ง (Threader)
• ส่วนพองนุ่ม (Spongy Floss)
• ส่วนไหมธรรมดา (Regular Floss)
  

🔹 เหมาะกับ:

• ผู้จัดฟัน
• ผู้ที่มีสะพานฟัน รากฟันเทียม หรือครอบฟัน
  

✅ ข้อดี:

• ใช้งานง่ายรอบลวดและแบร็กเก็ต
• ทำความสะอาดได้ลึกทั้งรอบเครื่องมือและใต้เหงือก
  

❌ ข้อเสีย:

• ต้องใช้เวลากว่าไหมธรรมดา
• ราคาสูงกว่าปกติ
  
  

4. Floss Threader (ตัวช่วยร้อยไหมขัดฟัน)

🔸 ลักษณะ:

คล้ายเข็มพลาสติก ใช้ช่วยร้อยไหมธรรมดาให้ลอดผ่านลวดจัดฟันหรือครอบฟัน

🔹 เหมาะกับ:

• ผู้จัดฟันที่ยังใช้ไหมธรรมดา
• ผู้ที่ต้องการความประหยัด
  

✅ ข้อดี:

• ใช้กับไหมขัดฟันทั่วไปได้
• ราคาถูก พกพาง่าย
  

❌ ข้อเสีย:

• ต้องใช้มือสองข้าง ประณีตในการใช้งาน
• ไม่รวดเร็วเท่า Super Floss
  
  

5. ไหมขัดฟันแบบมีด้ามจับ (Floss Pick / Y-Flosser)

🔸 ลักษณะ:

เป็นด้ามจับพลาสติกที่มีไหมขัดฟันติดอยู่ ใช้ง่ายกว่าการพันไหมรอบนิ้ว

🔹 เหมาะกับ:

• เด็ก
• ผู้สูงอายุ
• ผู้ที่ไม่ถนัดพันไหมรอบนิ้ว
  

✅ ข้อดี:

• ใช้งานสะดวก รวดเร็ว
• พกพาได้ง่าย
  

❌ ข้อเสีย:

• ไม่เหมาะกับผู้จัดฟันเพราะร้อยผ่านลวดไม่ได้
• ความยืดหยุ่นน้อย อาจขัดไม่ถึงจุดลึก
  
  

6. ไหมขัดฟันแบบน้ำ (Water Flosser หรือ Oral Irrigator)

🔸 ลักษณะ:

ใช้น้ำแรงดันสูงพ่นเข้าไปในซอกฟันและตามแนวเหงือก ช่วยขจัดเศษอาหารและแบคทีเรีย

🔹 เหมาะกับ:

• ผู้จัดฟัน
• ผู้มีโรคเหงือกหรือเลือดออกง่าย
• ผู้มีความยากลำบากในการใช้ไหมธรรมดา
  

✅ ข้อดี:

• ใช้งานง่าย ไม่บาดเหงือก
• เหมาะกับการทำความสะอาดรอบแบร็กเก็ตและใต้เหงือก
  

❌ ข้อเสีย:

• ราคาสูง
• ต้องใช้ไฟฟ้าและพื้นที่วางเครื่อง

วิธีใช้ไหมขัดฟันอย่างถูกต้อง เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดี

หลายคนรู้ว่า “ไหมขัดฟัน” คืออุปกรณ์ทำความสะอาดช่องปากที่สำคัญ แต่ยังมีคนจำนวนมากที่ ไม่เคยใช้ หรือ ใช้ผิดวิธี ส่งผลให้การดูแลสุขภาพฟันไม่เต็มประสิทธิภาพ บางคนใช้แล้วเหงือกเลือดออก บางคนใช้แล้วรู้สึกเจ็บ จนเลิกใช้ไปเลย ทั้งที่ความจริงแล้ว ไหมขัดฟันคืออาวุธลับ ในการป้องกันฟันผุ กลิ่นปาก และโรคเหงือกที่ดีที่สุด

ทำไมต้องใช้ไหมขัดฟัน?

การแปรงฟันเพียงอย่างเดียวสามารถทำความสะอาดพื้นผิวฟันได้เพียง 60% เท่านั้น
อีก 40% ที่เหลือ คือ "บริเวณระหว่างซี่ฟันและขอบเหงือก" ซึ่งแปรงสีฟันเข้าถึงไม่ได้ นี่คือจุดที่ คราบพลัค และ เศษอาหารสะสม และเป็นสาเหตุของฟันผุ เหงือกอักเสบ และกลิ่นปาก

วิธีใช้ไหมขัดฟันอย่างถูกต้อง (แบบทีละขั้นตอน)

 1. เตรียมไหมขัดฟัน

• ใช้ไหมขัดฟันยาวประมาณ 40–45 เซนติเมตร (หรือเท่ากับความยาวแขน)
• พันปลายทั้งสองข้างไว้รอบนิ้วกลางของมือทั้งสองข้าง เหลือไหมตรงกลางประมาณ 2–3 นิ้ว
  
  

2. ใช้นิ้วโป้งและนิ้วชี้บังคับทิศทาง

• ใช้นิ้วโป้งมือหนึ่งและนิ้วชี้อีกมือหนึ่งในการควบคุมไหม
• ค่อย ๆ สอดไหมเข้าไปในซอกฟันอย่างเบามือ หลีกเลี่ยงการกระแทกแรง เพราะอาจทำให้เหงือกบาดเจ็บ
  
  

3. ทำความสะอาดด้วยการ "โค้งตัว C"

• โค้งไหมให้แนบกับผิวฟันด้านหนึ่งคล้ายรูปตัว C
• เลื่อนไหมขึ้น-ลง (ไม่ใช่ถูซ้าย-ขวา) เพื่อขจัดคราบพลัคและเศษอาหาร
• ทำเช่นเดียวกันกับฟันอีกด้านของซี่นั้น
  
  

4. เปลี่ยนจุดใช้ไหมใหม่ทุกซี่

• ใช้ส่วนไหมที่สะอาดสำหรับแต่ละซี่ฟัน
• ไม่ควรใช้ซ้ำจุดเดิม เพราะอาจนำแบคทีเรียจากซี่หนึ่งไปยังอีกซี่
  
  

5. ทำทุกวัน วันละ 1 ครั้ง (ก่อนนอนดีที่สุด)

• ใช้ไหมขัดฟันก่อนแปรงฟัน จะช่วยให้แปรงสีฟันทำความสะอาดได้ดียิ่งขึ้น
• ใช้เป็นกิจวัตรจะช่วยป้องกันปัญหาช่องปากในระยะยาว
  
  

เคล็ดลับการใช้ไหมขัดฟันแบบไม่เจ็บ

• ใช้ไหมอย่าง “เบามือ” เสมอ
• หลีกเลี่ยงการดึงไหมลงแรง ๆ เพราะจะทำให้เหงือกฉีกขาด
• หากฟันแน่นมาก ให้ลองใช้ไหมขัดฟันแบบเคลือบแว็กซ์ หรือลองเปลี่ยนไปใช้ไหมขัดฟันแบบน้ำ (Water Flosser)
  
  

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับไหมขัดฟัน

ใช้แล้วเหงือกเลือดออก เป็นเพราะอะไร?

สาเหตุหลักมักมาจากเหงือกอักเสบ เพราะไม่เคยใช้ไหมขัดฟันมาก่อน หากใช้ต่อเนื่องทุกวัน อาการจะดีขึ้นภายใน 1–2 สัปดาห์

ใช้ไหมขัดฟันก่อนหรือหลังแปรงฟัน?

ใช้ ก่อนแปรงฟัน จะช่วยให้แปรงฟันกำจัดคราบพลัคและแบคทีเรียได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

คนจัดฟันใช้ได้ไหม?

ใช้ได้ และ ควรใช้ทุกวัน โดยเลือกไหมขัดฟันชนิด Super Floss หรือใช้ร่วมกับ Floss Threader หรือไหมขัดฟันแบบน้ำ (Water Flosser) เพื่อความสะดวก

ทำไมการใช้ไหมขัดฟันจึงสำคัญ และควรใช้อย่างไร?

ไหมขัดฟันคืออุปกรณ์ดูแลช่องปากที่จำเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะในจุดที่แปรงฟันเข้าไม่ถึง เช่น ซอกฟันและแนวเหงือก หากละเลย อาจทำให้เกิดฟันผุ เหงือกอักเสบ และกลิ่นปากได้ แม้แปรงฟันสม่ำเสมอก็ตาม

การใช้ไหมขัดฟันอย่างถูกวิธี ขัดเบา ๆ ขึ้นลง และใช้เส้นใหม่ในแต่ละซี่—จะช่วยขจัดคราบพลัคและแบคทีเรียอย่างมีประสิทธิภาพ และเมื่อทำเป็นกิจวัตรทุกวัน โดยเฉพาะก่อนนอน จะช่วยให้สุขภาพช่องปากแข็งแรงในระยะยาว

หากคุณจัดฟันหรือมีข้อจำกัดในการใช้ไหมทั่วไป ควรเลือกไหมขัดฟันชนิดเฉพาะ เช่น Super Floss หรือ Water Flosser เพื่อให้การดูแลง่ายขึ้นและปลอดภัยมากขึ้น

เริ่มต้นใส่ใจตั้งแต่วันนี้ เพื่อฟันดี เหงือกแข็งแรง และรอยยิ้มที่มั่นใจในทุกวัน

👉 มาปรึกษาฟรีกับทีมทันตแพทย์เฉพาะทางได้ที่ เพ็ชราคลินิก คลินิกทันตกรรมอนุสาวรีย์ชัยฯ

📞 [ 094-7419369 ]

📲 แชทสอบถามทาง [@petchara]